Τελευταια Νεα

6/trending/recent
Type Here to Get Search Results !

Προσωπικότητες

Ο ασκητής Επίσκοπος... που δεν είχε λιμουζίνα...

Αντώνιος,Επίσκοπος Σιατίστης

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ ''ΚΛΑΚΕΤΑ''
ΕΡΕΥΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ..ΙΩΝ ΞΥΠΟΛΙΑΣ
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ...ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΑΣΣΙΑΣ

Ο "ασκητής της πόλης" που... έπαιρνε το λεωφορείο!


 Ο Μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Αντώνιος Κόμπος γεννήθηκε το 1920 στο Άργος Αργολίδος. Είναι απόφοιτος της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας Αθηνών και της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κάτοχος μεγάλης θεολογικής παιδείας, συμπλήρωσε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια Οξφόρδης και Παρισίων. Διετέλεσε καθηγητής και Διευθυντής Ιερατικών Σχολών. Κατά τα έτη 1971-74 υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Διάκονος εχειροτονήθη στις 3.12.67, πρεσβύτερος στις 4.12.67. Τη 23η Μαΐου 1974 εξελέγη Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης.Εξέδωσε αξιόλογα επιστημονικά έργα. Δημοσίευσε βιβλιοκρισίες και άρθρα εποικοδομητικά σε διάφορα περιοδικά.

Εκοιμήθη εν Κυρίω τη 17/12/2005.


«Δεν με πειράζει που δεν έχω αυτοκίνητο, όπως οι άλλοι μητροπολίτες,
ούτε που με αποκαλούν δεσπότη των τρόλεϊ.
Μπορεί να κουράζομαι αλλά, δόξα τω Θεώ,
ακόμη κρατιέμαι γερά στα πόδια μου».»
ΤΑ ΝΕΑ , 22/11/2001 , Σελ.: N04
Κωδικός άρθρου: A17199N043
ID: 29542

Τον χαρακτηρίζουν «ασκητή της πόλης». Μαγειρεύει μόνος του, καθαρίζει ο ίδιος το μητροπολιτικό σπίτι, δεν χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο, ενώ σπάνια μιλά και στο σταθερό. Επισκέπτεται την Αθήνα για να συμμετάσχει στις Συνόδους χρησιμοποιώντας… το λεωφορείο του ΚΤΕΛ, κάνει περιοδείες στα «κουτσοχώρια» με τα πόδια και έχει ξεχάσει πώς είναι τα πλούσια αρχιερατικά άμφια. «Εγώ είμαι ένας καλόγερος», επιμένει ο ίδιος.

Ο 84χρονος Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Αντώνιος ξεχωρίζει για τη λιτή και ταπεινή ζωή που κάνει. Μητροπολίτης από τις «Νέες Χώρες», τρέφει θαυμασμό για τον Οικουμενικό Πατριάρχη, «είναι άγιος άνθρωπος», λέει.

«Τι να το κάνει ένας καλόγερος το κινητό, αφήστε που βλάπτει κιόλας», απαντά με χαμόγελο στην παρατήρηση των «ΝΕΩΝ», ότι δεν ακολουθεί την τεχνολογία. «Εγώ είχα γέροντα τον Μητροπολίτη Κορινθίας, που πήγε μετά στην Αμερική. Αυτός μου είχε πει ότι ο επίσκοπος είναι καλόγερος και έτσι πρέπει να είναι». Όταν καλείται να σχολιάσει το ότι δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλους μητροπολίτες, περιορίζεται να πει πως «πρέπει να έχουμε ακτημοσύνη, καρτερία και παρθενία, αυτές είναι οι αρετές του μοναχού».

«Άγιος άνθρωπος». Οι κάτοικοι της Σιάτιστας κάνουν λόγο για «άγιο άνθρωπο», που είναι κλειστός, δεν δίνει δικαιώματα και ζει όπως οι καλόγεροι. Μερικοί υποστηρίζουν ότι έχει περιορισμένη παρουσία στα κοινά, τονίζοντας πάντως ότι αποτελεί «στάση ζωής» για τον ίδιο. «Είναι κάτι παραπάνω από καλός. Δεν είναι διακοσμητικός, αρνείται τα λούσα και τις πολυτέλειες, ούτε αυτοκίνητο δεν έχει», είπε ο κ. Γιώργος Ράμος, που διατηρεί περίπτερο στη Σιάτιστα. «Τι σχέση μπορεί να έχει αυτός ο μητροπολίτης με τους άλλους, που έχουν καταθέσεις δισεκατομμυρίων», συμπληρώνει ο κ. Νίκος Τζάλας.

Ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης απαντά με χαμόγελο σε όλα. Όταν όμως καλείται να σχολιάσει τα σκάνδαλα που συνταράσσουν το τελευταίο διάστημα την Εκκλησία της Ελλάδος, παίρνει αποστάσεις. «Δεν θα κρίνω κανέναν, εγώ είμαι πιο αμαρτωλός απ’ όλους, δεν μπορώ να πω τίποτε. H Ιεραρχία αποφάσισε να γίνει κάθαρση», λέει και κλείνει το θέμα.

«Ευτυχώς έχουμε δωρεές». Όσο για τις περιουσίες των Μητροπόλεων, ο ίδιος αποκαλύπτει, χωρίς μάλιστα να ερωτηθεί, ότι τα ετήσια έσοδα από τους ναούς δεν υπερβαίνουν τις τέσσερις χιλιάδες ευρώ. «Ευτυχώς έχουμε και κάποιες δωρεές και φροντίζουμε τα παιδιά να σπουδάσουν· με πενταροδεκάρες και φραγκοδίφραγκα χτίσαμε μοναστήρια», λέει. H Μητρόπολη Σιατίστης πληρώνει το ενοίκιο δύο φοιτητών στη Θεσσαλονίκη, ενώ χορηγεί μηνιαίο βοήθημα 100 ευρώ σε φοιτητές που κατάγονται από την περιοχή.

Είναι πρόθυμος να ξεναγήσει στα διαμερίσματα της Μητρόπολης, ενώ παράλληλα ικανοποιεί όλα τα αιτήματα υπαλλήλων και μοναχών. H μοναχή Ειρήνη, από το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, που επισκέφθηκε τη Μητρόπολη για δουλειές του μοναστηριού, λέει: «Δεν τον βλέπετε, πόσο ταπεινός είναι; Ακόμη και τα ράσα του τα πλένει ο ίδιος, δεν αφήνει κανέναν να τον βοηθήσει».

«Είναι κατ’ ουσίαν ασκητής, ζει γι’ αυτό που τάχθηκε, που δεν είναι επάγγελμα αλλά λειτούργημα», υποστήριξε ο υπάλληλος της Μητρόπολης κ. Ζήσης Γούτας. Ο Μητροπολίτης ασχολείται και με τις δουλειές, εξυπηρετώντας τον κόσμο που έρχεται να τον συναντήσει. «Δεν αρνείται σε κανέναν να ασχοληθεί με το πρόβλημά του».

H μεγάλη αγάπη του είναι τα «κουτσοχώρια», όπως χαρακτηρίζει ο ίδιος τα ορεινά χωριά της περιφέρειάς του, αυτά των 20 και 30 κατοίκων. «Πήγαινα σε ένα χωριό με στρατιωτικό αυτοκίνητο και τα υπόλοιπα τα περπατούσα με τα πόδια». Αισθάνεται ακμαίος για να συνεχίσει τις περιοδείες του σε όλες τις ενορίες της Μητρόπολης, παρά τα χρόνια του. «Όταν ύστερα από χρόνια δεν θα μπορώ άλλο, θα αποσυρθώ στο μοναστήρι, εκεί είναι η ζωή μου», καταλήγει.»

ΤΑ ΝΕΑ , 05/03/2005 , Σελ.: N18

ΠΗΓΗ: ΟΟΔΕ



Μιά  μαρτυρία...
Ήταν ένας σεμνός ηλικιωμένος  κληρικός, ψηλός, αδύνατος, ασκητικός, πού ταξίδευε με το καραβάκι στη γραμμή "Δάφνη-Αγία Άννα.
Στη διαδρομή ήταν λιγομίλητος, συμμαζεμένος. Το καραβάκι πέρασε τα μοναστήρια και έφτασε τον αρσανά της Ι. Μονής Αγίου Παύλου, όπου ο ταξιδιώτης κληρικός έκανε, όπως και σε κάθε μοναστήρι, το σταυρό του.
Πέρασαν από το μουράγιο της Ν. Σκήτης και σε λίγο αντίκρισαν την Αγία Άννα και έκανε πάλι με ευλάβεια το σταυρό του.
Εδώ ήταν ο προορισμός του ευλαβούς κληρικού. Σηκώθηκε από τη θέση του μαζί με τους άλλους  και μόλις το καραβάκι έπιασε στο μουράγιο οι περισσότεροι κατέβηκαν εκεί. Κατέβηκε και αυτός.
Γύρισε όμως το κεφάλι του προς τα πίσω και είδε έναν νεαρό ιερομόναχο να αγωνίζεται να βγάλει από το καραβάκι ένα σωρό πράγματα που είχε. Δεν χάνει ευκαιρία και τον ρωτάει..
-Να σε βοηθήσω, πάτερ;
-Να είναι ευλογημένο γέροντα, απαντά ο νεαρός ιερομόναχος, κι αμέσως ο ηλικιωμένος κληρικός παρά την ηλικία του με νεανικό φρόνημα, βοήθησε σβέλτα στη μεταφορά των πραγμάτων από το καραβάκι στο μουράγιο. Τελείωσαν, και ο μοναχός ευχαρίστησε τον άγνωστο κληρικό και εκείνος ξεκίνησε από την άκρη του μουράγιου για να πάρει στη συνέχεια τον ανήφορο...
Τότε τον γνώρισαν μερικοί και έτρεξαν κοντά του. Έβαλαν μετάνοια κατά το συνηθισμένο...
- Ευλόγησον, Δέσποτα!
- Ο Κύριος.
- Ευλογείτε, Σεβασμιότατε!
- Ο Κύριος.
Ο μοναχός τα έχασε!
Τόση ώρα λοιπόν τον βοηθούσε ένας Δεσπότης να βγάλει τα πράγματα από το καΐκι; Ποιος νά ήταν άραγε αυτός ο ταπεινός παπάς, όπως έμοιαζε;
Έτρεξε, έβαλε μετάνοια, πήρε ευχή, ζήτησε συγχώρεση που δέχθηκε να γίνει βοηθός του ένας Δεσπότης, κι εκείνος δεν αντέδρασε καθόλου, θεωρώντας το γιά κάτι φυσικό καί ανθρώπινο τό νά προσφέρεις βοήθεια στόν διπλανό σου...
Ποιός Δεσπότης όμως ήταν;
Ήταν ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Αντώνιος Κόμπος.
Μη μου πείτε τώρα, ότι έχουμε πολλούς σαν κι΄ αυτόν ;

Μιά ακόμη μαρτυρία... ( από ένα forum )

Γειά σας φίλοι μου!
Να σας πω και εγώ λίγα περιστατικά γιά τον μακαριστό Αντώνιο!
Ο επίσκοπος κ. Αντώνιος σπάνια χρησιμοποιούσε αυτοκίνητο, και συνήθως πήγαινε με λεωφορείο σε όλες τις Συνόδους της Εκκλησίας.
Με αποτέλεσμα πολλοί Ιεράρχες τον πείραζαν και τον φώναζαν "ο Επίσκοπος των ΚΤΕΛ".
Μια φορά πανηγύριζε ένα χωριό κοντά στη Σιάτιστα και θα προεξείχε ο Μητροπολίτης. Οδηγό τότε δεν είχε. Οπότε κάνει ωτο-στόπ και στο δρόμο σταματάει ένα τρακτέρ που κουβαλούσε άχυρα με καρότσα.
Ο οδηγός έτσι φτωχό και χωρίς κάτι να δείχνει πως είναι Μητροπολίτης τον πέρασε για απλό μοναχό και του είπε, πως μόνο πίσω στα άχυρα έχει θέση...
Ο Αντώνιος δέχτηκε με χαρά!
Όταν έμπαιναν στο χωριό μέ τόν Δεσπότη πάνω στα άχυρα, κάποιοι χωρικοί τον αντιλήφθηκαν και άρχιζαν να φωνάζουν.
"Ο Δεσπότης ήρθε !....Ο Δεσπότης ήρθε ! "
Οί καμπάνες άρχισαν να χτυπάνε δυνατά και ο οδηγός του τρακτέρ τα έχασε, αλλά μετά από λίγο κατάλαβε τι γινόταν...
Ένα ακόμη γεγονός ήταν, πως είχε ένα κήπο που όλο σκάλιζε φορώντας κάτι παλιά ράσα. Έτσι, όταν μια παρέα από γνωστούς καί φίλους του πήγαν να τον δουν, δέν τόν κατάλαβαν νομίζοντας πως είναι ο κηπουρός...
--Πού είναι ο Δεσπότης; τόν ρωτάνε.
--Τί τον θέλετε; τούς λέει.
--Να πάρουμε την ευχή του.
--Να πάω να τον φωνάξω., τούς λέει.
 Πήγε, έβαλε ένα άλλο καθαρό ράσο, και γύρισε κοντά τους...

Τέλος από προσωπική εμπειρία μπορώ να πω, πως είχε την αθωότητα και αγνότητα μικρού παιδιού, και πολύ μεγάλη αγάπη γιά όλο τόν κόσμο, πού τήν καταλάβαινες από τήν συμπεριφορά του...


kivotoshelp.gr

AΝΤΩΝΙΟΣ (ΚΟΜΠΟΣ) - ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ (1920-2005)  εδω

Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος Ιωάννου 1947-2019

Γεννήθηκε στην Χαλκίδα το 1947. Μετά το πέρας των εγκύκλιων σπουδών του εισήλθε στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών αποφοίτησε το 1971. Το 1973 χειροτονήθηκε διάκονος από τον μητροπολίτη Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων Νικόλαο και τοποθετείται στο Μαντούδι. Τον Νοέμβριο του 1974, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και έλαβε το οφίκιο του αρχιμανδρίτη από τον Μητροπολίτη Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων Χρυσόστομο. Ανέλαβε την ενορία του Μαντουδίου για μια εικοσιπενταετία, αναπτύσσοντας κηρυκτική και ποιμαντική δραστηριότητα.

Από το 1998 κλήθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος να αναλάβει τη Γραμματεία της Συνοδικής Επιτροπής Χριστιανικής Αγωγής της Νεότητος, της Συνοδικής Υποεπιτροπής για τη χρηματοδότηση των Χριστιανικών οικογενειών της Θράκης για την απόκτηση τρίτου τέκνου, της Συνοδικής Υποεπιτροπής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, της Συνοδικής Υποεπιτροπής Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων και της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Γάμου, Οικογενείας, Προστασίας Παιδιού και Δημογραφικού Προβλήματος. Επίσης του ανατέθηκε η Διεύθυνση Κατηχήσεως, της Σχολής Κατηχητών και του Φροντιστηρίου Επιμορφώσεως Κατηχητών της Αποστολικής Διακονίας. Πολλά έτη είναι παραγωγός Ραδιοφωνικών Εκπομπών του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος. Διετέλεσε πρόεδρος του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος «Τάσος Γεωργιάδης».

Την 28η Φεβρουαρίου 2006 εξελέγη από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης. Η χειροτονία του έγινε στις 4 Μαρτίου 2006, στο Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών.


Ήταν συγγραφέας βιβλίων και έχει δημοσιεύσει άρθρα στον ημερήσιο και εκκλησιαστικό περιοδικό τύπο. Ως μητροπολίτης είχε ταχθεί ανοιχτά κατά της Χρυσής Αυγής εξηγώντας ότι η ιδεολογία της δεν έχει σχέση με τον λόγο του Ευαγγελίου.

Πέθανε αιφνίδια στις 13 Ιανουαρίου 2019 σε ηλικία 72 ετών, στο σπίτι του στην Χαλκίδα. 

 Ολά τα άρθρα ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Νικόλαος Κασομούλης. Σιάτιστα 1797 -1872

Μακεδόνας αγωνιστής του '21 και ιστορικός της Ελληνικής Επανάστασης.

http://cdn.sansimera.gr/media/photos/main/Nikolaos_Kasomoulis.jpg

  Ο Νικόλαος Κασομούλης γεννήθηκε στη Σιάτιστα της Κοζάνης το 1795. Ήταν γιος του εμπόρου και προεστού της περιοχής Κώστα Κασομούλη, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Νάουσας από τους Τούρκους τον Απρίλιο του 1822. Σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στις Σέρρες για να επεκτείνει την οικογενειακή επιχείρηση. Εκεί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, μαζί με τα μεγαλύτερα αδέλφια του Γεώργιο, Δημήτριο και Ιωάννη.
Με το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821, ο Νικόλαος Κασομούλης συμμετείχε στις επιχειρήσεις στον Όλυμπο και τη Χαλκιδική. Μετά την αποτυχία της Επανάστασης στη Μακεδονία, κατέβηκε και πολέμησε στη Ρούμελη και την Πελοπόννησο. Το 1826 βρέθηκε κλεισμένος στο Μεσολόγγι κατά τη μεγάλη πολιορκία. Έλαβε μέρος στην έξοδο και σώθηκε, όχι όμως και ο αδελφός του Δημήτριος. Στη συνέχεια, πολέμησε κοντά στον Καραϊσκάκη στην Αττική.
Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους κατέλαβε διάφορα στρατιωτικά αξιώματα, τόσο επί Καποδίστρια, όσο και επί Όθωνα. Συμμετείχε στην καταστολή των εξεγέρσεων του 1836 στην Αιτωλοακαρνανία, κατά τη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκε ο αδερφός του Γεώργιος, που υπηρετούσε ως ανθυπολοχαγός. Για τις υπηρεσίες του αυτές εντάχθηκε στη Βασιλική Φάλαγγα (στρατιωτικό σώμα που ίδρυσε ο Όθωνας από αγωνιστές του '21) και εξελίχθηκε μέχρι τον βαθμό του Συνταγματάρχη.
Ο Κασομούλης, εκτός από τους αγώνες του κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του '21, κατέλειπε και ιστορικό έργο. Τα χειρόγραφα απομνημονεύματά του με τον τίτλο «Ενθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833», εκδόθηκαν το 1939 σε τρεις τόμους από τον ιστοριοδίφη και συγγραφέα Γιάννη Βλαχογιάννη (1867-1945). Το έργο αυτό είναι πολύτιμο, γιατί εκτός από τις διάφορες ιστορικές πληροφορίες που μας δίνει, μας περιγράφει πιστά και τα της πολιορκίας και της Εξόδου του Μεσολογγίου, καθώς και τους αγώνες και τον θάνατο του Καραϊσκάκη. Στο Ημερολόγιό του αναφέρεται διεξοδικά στην καταστολή των εξεγέρσεων του 1836.
Σε μεγάλη ηλικία, ο Νικόλαος Κασομούλης εγκαταστάθηκε στη Στυλίδα, όπου πέθανε στις 20 Αυγούστου του 1872.

 ΠΗΓΗ: sansimera.gr

Παύλος Νεράντζης, Καπετάν Περδίκας

Προσπαθούμε  μια πρώτη προσέγγιση στην τοπική μας Ιστορία, που δεν έχει ακόμα γραφεί καταγράφοντας όσες πληροφορίες γνωρίζουμε για εκείνους  εκ των "πεσόντων κατά τους απελευθερωτικούς αγώνας" τα ονόματα των οποίων είναι αναγραμμένα στην μαρμάρινη στήλη του Ηρώου των πεσόντων της πατρίδας μας Σιάτιστας.

Είναι φανερό πως κάθε σελίδα θα παραμένει ανοιχτή για συμπλήρωση από τους επισκέπτες του δικτυακού μας τόπου έτσι ώστε να γίνει πληρέστερη.

  Αρχίσαμε με τον Λεωνίδα Παπαπαύλου , Γυμνασιάρχη, συνεχίσαμε με τον Γεώργιο Σφήκα,Καθηγητή,  δεύτερο  στη στήλη του  Ηρώου.

   Σήμερα ,1-6-2004, συνεχίζουμε με τον καπετάν Περδίκα.

Ο Παύλος Νεράντζης  γεννήθηκε στη Σιάτιστα .Ήταν  πετυχημένος δερματέμπορος στη Θεσσαλονίκη και Τρίκαλα

Την άνοιξη του 1905 μπήκε στο Μακεδονικό Aγώνα με το πολεμικό όνομα Παύλος Περδίκας

Η πρώτη του εμφάνιση   έγινε στα Κορέστια και στα Καστανοχώρια.  Ήταν αρχηγός  ανταρτικού  σώματος 10 Σιατιστινών νέων, από τα πρώτα που είχαν σχηματισθεί στην περιοχή.

Η συμμετοχή του  στο Μακεδονικό Aγώνα ήταν σημαντική και κύρια στη μάχη της 6ης Αυγούστου 1905 στη Βλάστη  εναντίον Τούρκων και συμμορίας Βουλγάρων

Μετά το κίνημα των Νεοτούρκων του 1908  και την αμνηστία που δόθηκε στους αγωνιστές άφησε τα  κρησφύγετα και γύρισε στο παλιό του επάγγελμα :άνοιξε εμπορικό στο Άργος Ορεστικό.

Δυστυχώς η αμνηστία ήταν φαινομενική. Οι Τούρκοι ανάγκασαν τον Παύλο Περδίκα να γυρίσει στη Σιάτιστα, εγκαταλείποντας την επιχείρησή του στο Άργος Ορεστικό, χωρίς καμιά αποζημίωση.

Στη Σιάτιστα  το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου 1911 τον δολοφόνησαν.

(πηγή:«Ο Σιατιστινός Μακεδονομάχος Παύλος Νεράντζης ή  Καπετάν Περδίκκας». Άρθρο του Γ. Μ. Μπόντα στην Εφημερίδα της Κοζάνης Χρόνος  της 8/10/1984.)

Για να δείτε τις φωτογραφίες σε μεγαλύτερο μέγεθος και να διαβάσετε σχετικές  πληροφορίες κάντε κλικ πάνω σε κάθε φωτογραφία

 

Οι πληροφορίες στηρίχθηκαν σε εργασία του κ. Εμμανουήλ Στυλιανάκη και  οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του κ. Γεωργίου Μπόντα.Το siatistanews.gr τους ευχαριστεί  για την παραχώρηση αυτή.

siatistanews.gr

 Θεοχάρης Τουρούντζιας 1776-1798, έμπορος και συμμάρτυρας του Ρήγα Φεραίου

Θεοχάρης Τουρούντζιας (1776-1798) συμμάρτυρας του Ρήγα Φεραίου.

"Εκ διαφόρων ιστορικών πηγών πληροφορούμεθα   ότι ο Θεοχάρης  Γ. Τουρούντζιας ήτο έμπορος ηλικίας 22 ετών, άγαμος νεώτατος πάντων  των μαρτυρησάντων οπαδών του ( Ρήγα Φεραίου), θερμόν άρα έχων το αίμα και ευτολμότερον το φρόνημα. Συνελήφθη εις Βουδαπέστην και εκομίσθη την 17ην Ιανουαρίου εις Βιέννην.

Κατά την  ανάκρισιν υπό της Αστυνομίας της Βιέννης όπως οι άλλοι οπαδοί του Ρήγα ούτω και αυτός δεν διενοήθη  ν’ αποκρύψη την προς τον Ρήγαν φιλίαν του, την  μετ' αυτού σύμπραξιν και τον πόθον της ελευθερίας και με τον αυτόν τόνον θερμής φιλοπατρίας ωμολόγησεν ότι εγνώριζε το κίνημα και ότι δεν ήτο άγνωστος εις αυτόν  ο σκοπός του Θουρίου ύμνου «Ως πότε παλληκάρια», τον οποίον είχεν αντιγράψει και απαγγείλει ή ψάλει πολλάκις.

Το τραγικό τέλος του ενθουσιώδους τούτου τέκνου  της Σιατίστης είναι γνωστόν εκ της Ιστορίας, υπέστη δηλονότι και ούτος τον μαρτυρικόν θάνατον του  στραγγαλισμού εν ταις φυλακαίς  του Βελιγραδίου μετά του Ρήγα και των λοιπών  έξι  συναθλητών του, κατά το 1798, την νύκτα της 11ης προς την 12ην Ιουνίου.

(απόσπασμα από το βιβλίο ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ του Ι.Αποστόλου)

siatistanews.gr

Γεώργιος Σφήκας, κατά το έτος 1900 ετοποθετήθη εις Μελένοικον ως Διευθυντής του ημιγυμνασίου

Θα προσπαθήσουμε μια πρώτη προσέγγιση στην τοπική μας Ιστορία, που δεν έχει ακόμα γραφεί καταγράφοντας όσες πληροφορίες γνωρίζουμε για εκείνους  εκ των "πεσόντων κατά τους απελευθερωτικούς αγώνας" τα ονόματα των οποίων είναι αναγραμμένα στην μαρμάρινη στήλη του Ηρώου των πεσόντων της πατρίδας μας Σιάτιστας.

Είναι φανερό πως κάθε σελίδα θα παραμένει ανοιχτή για συμπλήρωση από τους επισκέπτες του δικτυακού μας τόπου έτσι ώστε να γίνει πληρέστερη.

  Αρχίσαμε με τον Λεωνίδα Παπαπαύλου , Γυμνασιάρχη, συνεχίζουμε με τον Γεώργιο Σφήκα,Καθηγητή,  δεύτερο  στη στήλη του  Ηρώου.

Πηγές μας :

1.Το βιβλίο του Ιωάννου Αποστόλου  ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ

2.Το Λεύκωμα του Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης ΣΙΑΤΙΣΤΕΩΝ ΜΝΗΜΗ

3.Το Ιστορικό Αρχείο του Φίλιππα Ζυγούρη, (1865-1951 )

 Γεώργιος Σφήκας.

Γεννήθηκε στη Σιάτιστα το 1874. Η οικογένειά του ήταν  από τις αρχαιότερες  της πόλης. Πατέρας του ήταν ο Νικόλαος Σφήκας, ράπτης το επάγγελμα. Αδέλφια του ήταν ο Ιωάννης, ο Κωνσταντίνος, η Αλεξάνδρα, σύζυγος  Λαδά, η Βικτωρία σύζυγος Αργ. Παπία ,η Μαλαματή, σύζυγος Παναγιώτη Αλμπάνη , η Θεοδώρα, σύζυγος Ζήση Ζωγράφου και ο Δημήτριος.

Τα πρώτα του γράμματα  τα διδάχθηκε στην Ελληνική Σχολή Σιατίστης(1).   Στη συνέχεια τελείωσε το Ελληνικό Γυμνάσιο στο Μοναστήρι (Βιτόλια) και σπούδασε Φιλολογία στο  Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ύστερα   από τις φιλολογικές σπουδές  του διορίστηκε καθηγητής  του Τραμπαντζείου Γυμνάσιου Σιάτιστας, το 1891. Αργότερα δίδαξε στα Γυμνάσια Μελενίκου και Ηρακλείας (Άνω Τζουμαγιάς ), τελευταία θέση που υπηρέτησε ήταν το Σιδηρόκαστρο.

     Παντρεύτηκε τη  Βασιλική, το γένος Ρούζιου, και απέκτησε την Ελένη, σύζυγο  Τρούπκου  από το  Σιδηροκάστρο , τη  Θεανώ,  δασκάλα και διευθύντρια Ορφανοτροφείων, τη  Ναούμα, τον Αλέξανδρο, καθηγητή του Πολυτεχνείου Αθηνών, και τον Ευριπίδη.

   Για την εθνική του  δράση, για την οποία    συμφωνούν  οι  δυο ιστορικές πηγές που χρησιμοποιήσαμε διαβάζουμε:

  .α΄.Στη σελίδα 69 της ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ του Ι. Αποστόλου: "διωρίσθη καθηγητής εν Σιατίστη και εν άλλοις της Μακεδονίας Κέντροις και τελευταίον εν Σιδηροκάστρω εμβάλλων μετά πατριωτικοτάτης θέρμης ο ενθουσιώδης ούτος πατριώτης εις τους τροφίμους αυτού την αγάπην και την  αφοσίωσιν εις την πατρίδα και την φλόγαν της αυτοθυσίας, δίδων πρώτος το παράδειγμα. Ένεκα τούτου εφείλκυσε την μήνιν των Βουλγάρων, οίτινες το 1917 απήγαγον αυτόν εις το εσωτερικόν της Βουλγαρίας και αφού τον κατετυράννησαν κατά τον θηριωδέστερον τρόπον, τον εξηφάνισαν».

 .β΄. Στα χειρόγραφα της ανέκδοτης  «Ιστορίας της Σιάτιστας»  του Φίλιππα Ζυγούρη (1865-1951 ) : «Οι επιτετραμμένοι της Βουλγαρικής προπαγάνδας είχαν λυσσάξει εναντίον του και ζητούσαν να εύρουν ευκαιρία για την εξόντωσή του. Στα 1917 απάγουν αυτόν στα στενά της Κρέσνας και στο Λιβάνοβο κατακρεουργούν αυτόν. Αλλά μήπως τα άλλα μέλη της οικογενείας του έχουν καλοπάθει; Πολλά κι εκείνα έχουν υποφέρει και λυπούμαι, διότι δεν είμαι σε θέση να εκθέσω αυτά. Πλην τούτο μονάχα λέγω. Ο εθνικός σπόρος  έχει σπαρεί από τον συνεχιστή της φιλοπάτριδος οικογενείας Σφήκα  Γεώργιον, και οι καρποί  θα ικανοποιήσουν τις ψυχές των εθνομαρτύρων».

   

         Από το αρχείο του Φ. Ζυγούρη είναι και η  παραπάνω  φωτοτυπία. Φαίνεται η αφιέρωση του

Λ. Παπαπαύλου στο Γεώργιο Σφήκα: "τω φιλτάτω Γεωργίω Σφήκα ....."

  (1) Όταν αναφέρουμε συγκεκριμένους θεσμούς του παρελθόντος ή αντιγράφουμε  πληροφορίες από παλαιότερες γραφές διατηρούμε τη γλωσσική μορφή τους  κι αν χρειαστεί μεταφράζουμε κάτι.

κάντε κλικ στη διπλανή φωτογραφία για να δείτε και άλλο στοιχείο από τη σταδιοδρομία του Γ. Σφήκα, που προέκυψε μετά την πρώτη δημοσίευση

  

siatistanews.gr

Γεώργιος Ζαβίρας (1770), συγγραφέας του άλλοτε πολυθρυλλήτου τεύχους ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ.

Ο Γεώργιος Ζαβίρας ήταν λόγιος και έμπορος από τη Σιάτιστα.
Η ζωή του

Γεννήθηκε το 1744 και σε ηλικία δεκαέξι χρόνων έφυγε από τη γενέτειρά του και εγκαταστάθηκε στην Ουγγαρία, όπου είχε συγγενείς. Έμεινε διαδοχικά σε διάφορες πόλεις της Ουγγαρίας: το διάστημα 1760-1769 στο Ράτσεβε, στην Κάλοτσα από το 1769 μέχρι το 1773, στο Κουντσεντμίκλος (1773-1781), στο Ντουναβέτσε από το 1782 και για πέντε χρόνια και στο Ζαμπαντσάλας (1787- 1804). Στην Ουγγαρία έζησε 44 χρόνια, μέχρι το θάνατό του το 1804. Εκεί αρχικά εργάστηκε ως υπάλληλος και στη συνέχεια, ίσως το 1769, άνοιξε δική του εμπορική επιχείρηση. Δεν είναι γνωστό τι εμπορευόταν αλλά συχνά ταξίδευε για επαγγελματικούς λόγους και σε άλλες χώρες (Αυστροουγγαρία, Γερμανία, Ρουμανία κ.α.). Κατά τη διαμονή του στην Ουγγαρία συμπλήρωσε τις γνώσεις του σε σχολείο καθολικών μοναχών και έμαθε ευρωπαϊκές γλώσσες. Ίδρυσε σχολείο για ομογενείς στην Κάλοτσα, όπου ίσως δίδαξε και δημιούργησε αξιόλογη βιβλιοθήκη την οποία κληροδότησε στην Ελληνική Εκκλησία της Πέστης.

Έγραψε 16 έργα και μετέφρασε στα ελληνικά 19. Περισσότερο ασχολήθηκε με θεολογικά ζητήματα και ιδίως με τα ζητήματα εκείνα που διέκριναν τους Ορθόδοξους και τους Δυτικούς. Επίσης ασχολήθηκε , αν και λιγότερο, με γλωσσολογικά και ιστορικά θέματα. Το σπουδαιότερο και πιο πρωτότυπο έργο του είναι η Νέα Ελλάς ή Ελληνικόν Θέατρο που εκδόθηκε το 1872. Το έργο αυτό περιλαμβάνει βιογραφίες λόγιων της Τουρκοκρατίας και κρίνονται τα έργα τους. Χρησιμοποιήθηκε από άλλους λογίους ως βάση για ανάλογα έργα.



 Εργογραφία

    Ιατρικαί παραινέσεις, Πέστη 1787
    Ιερά Ιστορία της Παλαιάς και Νέας Διαθήκης , Πέστη 1787
    Ονοματολογία βοτανική, Πέστη 1787
    Δ.Καντεμήρ, Συμβεβηκότα, Βιέννη 1795
    Μέθοδος αστρογνωσίας, Πέστη 1815
    Νέα Ελλάς, Αθήνα 1872

 Ανέκδοτα

    Βιβλιοθήκη πολεμική
    Ιστορία του ΙΗ’ αιώνος
    Θεολογία αστρονομική
    Συμβεβηκότα των ετών 1769 και 1770
    Πατριαρχική ιστορία της Κωνσταντινουπόλεως
    Ονομαστικόν εμπορικόν

Το 1957 βρέθηκε και εκδόθηκε το οδοιπορικό ημερολόγιό του Περιήγησις.

Πηγή Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς,τόμος 21

 

 

 

 Φλωράς Θεόδωρος 1862-1916, Γιατρός και λόγιος

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/%CE%9D%CE%B1%CF%8C%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE%B9%CE%AC%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82.jpg/350px-%CE%9D%CE%B1%CF%8C%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE%B9%CE%AC%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82.jpg

Έκανε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Σπούδασε Ιατρική στη Λειψία. Ανακηρύχτηκε διδάκτωρ το 1888.

Επέστρεψε στην Κων/πολη και από το 1889 εργάστηκε στην υπηρεσία των Ανατολικών Σιδηροδρόμων ως αρχίατρος.

Φοιτητής ακόμη, το 1882, μετέφρασε από τα γερμανικά το βιβλίο του Φ.Tερκς, Πρώτα στοιχεία σωματολογίας του ανθρώπου.

Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά, όπως η Τεργεσταία Κλειώ, η Εστία, η Κλειώ της Λειψίας, Νευρολογική Επιθεώρηση κ. α.

Οι εργασίες του, πέρα από την επιστημονική τους αξία, διακρίνονταν και για τα «ωραία» ελληνικά του, ώστε ο σοφός γάλλος της εποχής του Γουσταύος Έιχθαλ δημοσίευσε άρθρο «περί παραδοχής της νέας ελληνικής γλώσσης ως γλώσσης επιστημονικής παγκοσμίως».

«Ο δημιουργός του καλού βιβλίου είναι ο καλός αναγνώστης. Το γερό κεφάλι τίποτε δεν θα διαβάσει χωρίς ωφέλειαν· εις κάθε βιβλίον θα εύρη μερικάς εμπιστευτικάς ανακοινώσεις και νύξεις, αι οποίαι μένουν κρυμμέναι εις όλους τους άλλους και είνε αναμφιβόλως προωρισμέναι μόνον δια το αυτί το ιδικόν του. Ο καθείς μόνος του χρεωστεί ν’ ανακαλύψη δια τον εαυτόν του την τέχνην της καλής αναγνώσεως, διότι όπως υπάρχουν δημιουργικοί συγγραφείς, έτσι υπάρχουν και δημιουργικοί αναγνώσται.»

Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από ένα δημοσίευμα του Θ. Φλωρά στο Ημερολόγιο του Σκόκου του έτους 1912 με τίτλο ΑΤΟΜΙΚΑΙ ΝΥΞΕΙΣ (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΡΣΟΝ ) και συνοδεύεται από σημείωμα του εκδότη στο οποίο μεταξύ άλλων αναγράφονται: «Ο εν Κων/πόλει γνωστός συγγραφεύς και αρχίατρος των Ανατολικών Σισηροδρόμων κ. Θ. Χ. Φλωράς ευηρεστήθη να πέμψη ημίν δια τον ανά χείρας τόμον του 1912 τας άνωθι σελίδας, εξ ανεκδότων μεταφράσεών του από τα έργα του Έμερσον, εχούσας πολύ το ενδιαφέρον και την επικαιρότητα …..».

Εργογραφία:

ΆΡΘΡΑ-

Στο Ημερολόγιον Σκόκου:

(1907) Η υπερκόπωσις των μικρών μας, τόμος 22 σελ. 330.

(1908) Η υγιεινή της φυτοφαγίας, τόμος 23 σελ. 75.

(1909) Το ανάγλυφον του Ιβρίζ, τόμος 24 σελ. 113.

(1912) Ατομικαί νύξεις (Αποσπάσματα από τον Έμερσον), τόμος 27 σελ. 268.

Τα κείμενα αυτά είναι δημοσιευμένα και στο διαδίκτυο στη διεύθυνση:

Στο περιοδικό ΕΣΤΙΑ

(1888) Αι χείρες και τα χειρόκτια, τόμος 26, αριθμ. τεύχους 669, σελ. 693.

(1888) Εγείραι και περιπάτει, τόμος 26, αριθμ. τεύχους 670, σελ. 711.

(1888) Αι ασθένειαι του φθινοπώρου, τόμος 26, αριθμ. τεύχους 672, σελ. 741.

(1888) Ο ύπνος και τα ποτά, τόμος 26, αριθμ. τεύχους 675, σελ. 785.

(1889) Ιατρικαί διαλέξεις: θέρμανσις των οικιών, τόμος 27, αριθμ. τεύχους 679, σελ. 13.

(1889) Το καρδιοχτύπι, τόμος 27, αριθμ. τεύχους 683, σελ. 77.

(1889) Πόθεν κυρίως πηγάζουσιν αι ασθένειαι, τόμος 27, αριθμ. τεύχους 685, σελ. 106.

(1889) Πόθεν κυρίως πηγάζουσιν αι ασθένειαι, τόμος 27, αριθμ. τεύχους 686, σελ. 120.

(1889) Πόθεν κυρίως πηγάζουσιν αι ασθένειαι, τόμος 27, αριθμ. τεύχους 687, σελ. 237.

(1889) Πως βλέπομεν; τόμος 28, αριθμ. τεύχους 706, σελ. 22.

(1889) Ιατρικαί διαλέξεις περί λουτρών, τόμος 28, αριθμ. τεύχους 709, σελ.73.

(1890) Αι ασθένειαι του συρμού, τόμος 29, αριθμ. τεύχους 9, σελ. 138.

(1890) Τα λουτρά, τόμος 30, αριθμ. τεύχους 28, σελ. 29.

Τα παραπάνω κείμενα είναι δημοσιευμένα και στο διαδίκτυο στη διεύθυνση:

Στο περιοδικό ΚΛΕΙΩ

(1890) Τα βακτηρίδια και ο Κωχ, τόμος 6, Αρ. 17, σελ. 260.

Το κείμενο είναι δημοσιευμένο και στο διαδίκτυο στη διεύθυνση:

ΒΙΒΛΙΑ:

1.Η χρήσις του βίου/ Lubbock John sir, μεταγλωττισθείσα υπό Θεοδ. Χ. Φλωρά. Επί τη βάσει της 44ης εκδόσεως και τη εγκρίσει του συγγραφέως. Κωνσταντινούπολις 1900.

2.Πώς να ζήτε / Lord John Lubbock. Μετάφρασις εκ της 44ης εκδόσεως υπό Θεοδώρου Χ. Φλωρά. Εν Αθήναις 1911.

3.Το βιβλίον της υγείας : Στοιχεία πρακτικής υγιεινής, / υπό Θ. Χ.Φλωρά Ιατρού. Αθήναι 1890.

4. Πρώτα στοιχεία Σωματολογίας του Ανθρώπου, / συντεθέντα μεν υπό Φ. Τερκς, εκ του Γερμανικού δε μεταφρασθέντα υπό Θεοδώρου Χ. Φλωρά, Σιατιστέως. Μετά οκτώ διχρώμων πινάκων. Αδεία καί εγκρίσει της εν Κωνσταντινουπόλει Κεντρικής Εκπαιδευτικής Επιτροπής. Πρός χρήσιν των μαθητευόντων. Λειψία 1882.

5.Πρώτας βοήθειας εις πληγωμένους και αιφνιδίως ασθενήσαντας,

Αθήναι, [χ.ε.] 1902.

6. Φυσιολογία του ανθρώπου... / G. Bunge: μεταφρασθείσα υπό Θ.Χ. Φλωρά, Αθήναι [χ.ε.] 1905.

7. Λόγια του κόσμου υπό Emerson, Ralph Waldo,/ μετάφρ. Θ. Χ. Φλωρά, εν Αθήναις 1914.

Όλα τα βιβλία βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη.

Βιβλιογραφία:

1.«Ημερολόγιον Σκόκου» 1905, «Φυσιογνωμίαι εκ του έξω ελληνισμού».

2.Γιώργος Λεκάκης, «Ο Σιατιστινός αρχίατρος Θ. Χ. Φλωράς και πώς η ελληνική έγινε η παγκόσμιος επιστημονική γλώσσα» . http://www.lekakis.com/Floras1.pdf

3.Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΣ.

siatistanews.gr

Θάλεια Φλωρά-Καραβία 1871-1960, Ζωγράφος

ΘΑΛΕΙΑ ΦΛΩΡΑ-ΚΑΡΑΒΙΑ Η ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ

Η Θάλεια Φλωρά-Καραβία (Σιάτιστα, 1871 – Αθήνα, 1960) ήταν μία από τις πρωτοπόρους ελληνίδες ζωγράφους.

Θ. Φλωρά-Καραβία, Πορτραίτο γυναικός (αχρονολόγητο;). Ακουαρέλα (;), 33 εκ x 24 εκ. Από την συλλογή της Βουλής των Ελλήνων.

Ο βίος της

Η Φλωρά-Καραβία αποφοίτησε από το Ζάππειο Παρθεναγωγείο της Κωνσταντινούπολης το 1888 και προσπάθησε να σπουδάσει ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών (την μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών), αλλά το ίδρυμα αρνήθηκε να την δεχθεί επειδή επρόκειτο για γυναίκα. Έτσι, η ζωγράφος σπούδασε ζωγραφική στο Μόναχο, κοντά στον Γύζη και τον Ιακωβίδη, και κατόπιν στο Παρίσι.

Το 1898 ξαναγύρισε στην Κωνσταντινούπολη, για να ασχοληθεί επαγγελματικά πλέον με την ζωγραφική. Από το 1907 και για περισσότερα από τριάντα χρόνια, έζησε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου παντρεύτηκε τον Νίκο Καραβία, εκδότη της ελληνικής εφημερίδας Εφημερίς. Στην Αλεξάνδρεια ίδρυσε και διηύθυνε σχολή ζωγραφικής, με σημαντική απήχηση στην τότε ελληνική παροικία της πόλης.

Κατά την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων, ακολούθησε τον Ελληνικό Στρατό στις εκστρατείες του, ως ανταποκρίτρια της εφημερίδας που εξέδιδε ο σύζυγός της, και απεικόνισε πάμπολλα πολεμικά στιγμιότυπα σε σχέδια με κάρβουνο, κιμωλία και παστέλ. Τις εμπειρίες της από τα γεγονότα της εποχής εκείνης τις περιέγραψε αργότερα στο βιβλίο της Εντυπώσεις από τον πόλεμο του 1912-1913: Μακεδονία-Ήπειρος (τυπ. Μωυσιάδου-Μάρδα, Αθήνα 1936). Ακολούθησε επίσης τον Ελληνικό Στρατό στην Μικρά Ασία (1918–1922). Τέλος, αποθανάτισε σκηνές από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940–1941.

Στην Ελλάδα επέστρεψε οριστικά με τον σύζυγό της το 1939. Πέθανε πλήρης ημερών στην Αθήνα το 1960.

 Το έργο της

Το έργο της ζωγράφου ξεπερνά τους 2.500 πίνακες. Πέρα από τις πολεμικές απεικονίσεις, η Φλωρά-Καραβία έγινε εξίσου γνωστή και για τα 500 περίπου πορτρέτα της. Ανάμεσα στις διασημότητες που σχεδίασε περιλαμβάνονται ο ποιητής Κ. Π. Καβάφης, η συγγραφέας Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, κ.ά. Εικονογράφησε επίσης βιβλία και ασχολήθηκε και με την δημοσιογραφία.

Γενικώς, το έργο της Φλωρά-Καραβία εντάσσεται στην λεγόμενη «ακαδημαϊκή Σχολή του Μονάχου», αλλά οι πίνακές της έχουν πολύ από το φως και το χρώμα που χαρακτηρίζει τους ιμπρεσιονιστές. «Εργάζομαι εμπρεσιονιστικά (sic)», είχε πει η ίδια σε μία συνέντευξή της το 1955. Εντούτοις, στα τελευταία της έργα μετά τον πόλεμο, δείχνει ότι προσπέρασε και τον ιμπρεσιονισμό, για να στραφεί προς τον εξπρεσιονισμό.

Για την προσφορά της στην ζωγραφική, τιμήθηκε με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών το 1945 και με τον Σταυρό Ταξιαρχών του Τάγματος της Ευποιίας το 1954.

Έργα της εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στην Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων, στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ (Μέτσοβο), και αλλού.

 Ενδεικτική βιβλιογραφία

 Σιατιστέων μνήμη, λέυκωμα συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1972.

 Η Θεσσαλονίκη του 1921 μέσα από τα σχέδια της Θάλειας Φλωρά-Καραβία, Δήμος Θεσσαλονίκης, Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1991

Γιάννης Βουτσινάς, 56 έλληνες ζωγράφοι μιλούν για την τέχνη τους, Γκοβόστης, Αθήνα 2000,

 Μανώλης Γιαλουράκης, Η Αίγυπτος των Ελλήνων, β΄ έκδοση. Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2006,

    Δέσποινα Τσουργιάννη, «Η ζωγράφος Θάλεια Φλωρά-Καραβία (1871-1960)», μονογραφία. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2005,

Nuvola apps kaboodle.png Ντοκιμαντέρ: Θάλεια Φλωρά-Καραβία, η ζωγράφος της απελευθέρωσης (προβολή) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

wikipedia.org




Αργύριος Παπαρίζου, Σχολάρχης το 1820

Ο Αργύριος Παπαρρίζος γεννήθηκε στο χωριό Πελεκάνος, του Δήμου Βοΐου του Νομού Κοζάνης, το 1764 και πέθανε, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, στην Καστοριά μάλλον το 1852.

Κατάγεται από την Εράτυρα, του Δήμου Βοΐου του Νομού Κοζάνης. Ο πατέρας του Ρίζος ήταν παπάς και σ’ αυτή την επαγγελματική ιδιότητα του πατέρα οφείλεται το επώνυμο Παπαρρίζος.

Στην Ιστορία και στη βιβλιογραφία καταγράφηκε ως Σιατιστεύς, όπως και ο ίδιος υπέγραφε μετά την εγκατάστασή του στη Σιάτιστα, το 1806 κατά τον ερευνητή Βέλκο.

Σπούδασε στην Εράτυρα, στη Σιάτιστα κοντά στον ιερέα Κωνσταντίνο, στο Βλαχολίβαδο της Ελασσόνας κοντά στον Ιωνά Σπαρμιώτη και στη συνέχεια, όντας ο ίδιος δάσκαλος στη Ραψάνη, παρακολούθησε μαθήματα Άλγεβρας στα Αμπελάκια, όπου δίδασκε ο Σπυρίδων Ασάνης.

Και για να πάει από τη Ραψάνη στα Αμπελάκια έκανε ώρες ποδαρόδρομο.

Δίδαξε στις πόλεις: Εράτυρα, Σιάτιστα, Ραψάνη, Σέρρες, Καστοριά.

Η λέξη δίδαξε είναι πολύ λίγη, για να χωρέσει τις δραστηριότητες αυτού του φημισμένου παιδαγω-γού.

Εκείνη την εποχή η σχέση δασκάλου-μαθητή δεν ήταν η καλύτερη! Η προσφιλέστερη παιδαγωγική μέθοδος ήταν η τιμωρία και η χρήση της βέργας

Ο Παπαρρίζος αντίθετα θεωρούσε και αποκαλούσε τους μαθητές του «παιδιά μου» και παρά τον πολύ μικρό μισθό που έπαιρνε ως δάσκαλος, όχι μόνο δίδασκε αμισθί φτωχούς μαθητές αλλά και τους διέ-τρεφε μαζί με τα δικά του παιδιά.

Έβγαζε τους μαθητές του στη φύση -τους πήγαινε εκδρομή - και εκεί ξεκινώντας από φαινόμενα, που τα ίδια τα παιδιά έβλεπαν, τους μιλούσε για την ατμόσφαιρα, τα χρώματα και τόσα άλλα…

Στην Καστοριά τον θυμούνται με ευγνωμοσύνη χρόνια μετά το θάνατό του όπως φαίνεται από δημοσίευμα της εποχής: « Η παρά το Κέλεθρον νέα πόλις Καστορία….οι κάτοικοι αυτής….και διδασκάλους φιλοτιμούνται να έχωσι δοκίμους και ικανούς, οποίος ο προ ολίγων ετών αποθανών Αργύριος, εγκρατέστατος ών της τε Ελληνικής και Λατινικής γλώσσης και των μαθηματικών. Του αοιδίμου τούτου ανδρός το όνομα μετ’ ευγνωμοσύνης θέλει μνημονεύεσθαι ουχί μόνον εν Καστορία και εν ταις πέριξ αυτής κωμοπόλεσιν, αλλά και εν Σέρραις, και αλλαχού, όπου την καρποφόρον αυτού διδασκαλίαν έσπειρεν.»(Παύλου Ιωάννης, Περιγραφή της εν Μακεδονία Καστορίας,….Πανδώρα, Σύγγραμμα Περιοδικόν, τόμος 4, τεύχος 87, έτος 1853, σελ. 387).

Στις Σέρρες ως σχολάρχης σε συνεργασία με τους τοπικούς παράγοντες ίδρυσε βιβλιοθήκη, φρόντισε να εκπαιδευτούν νέοι δάσκαλοι στα καινούργια διδασκαλεία που δημιουργούνταν στην τότε ελεύθερη Ελλάδα, στην Αίγινα.

Eλληνιστής, μεγάλος δάσκαλος ο ίδιος, μας έδωσε πολλούς μαθητές άξιους δασκάλους, συνεχιστές του έργου του, ανάμεσα στους οποίους και οι 3 γιοι του. Από δημοσιευμένα κείμενα της εποχής του διακρίνουμε το σεβασμό, το θαυμασμό τη λατρεία των μαθητών στο δάσκαλο Αργύριο Παπαρρίζο.

Παραθέτουμε μόνο ένα δημοσίευμα, την ΩΔΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΟΦΟΛΟΓΙΩΤΑΤΟΝ ΚΑΙ ΣΕΒΑΣΤΟΝ ΜΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΑΡΓΥΡΙΟΝ ΠΑΠΑ ΡΙΖΟΥ ΤΟΝ ΣΙΑΤΙΣΤΕΑ, του μαθητή του Εμμανουήλ Φωτιάδη

Άλλος Ηρακλής εφάνης ταις ημέραις μας λαμπρός.

εστάλη δε υπ’ Ευρυσθέως, του Θεού ο καρτερός,

Ρείθρα ποταμών, παιδείας, και ενδόξου Αρετής

ίνα στρέψη κατά κόπρου αμαθείας της φρικτής.

Γένους δε λαμπρών Ελλήνων νεολαίαν ευγενή

Παρνασσόν δε και προς Μούσας ευκλεώς να οδηγή.

Ύδραν δε, απαιδευσίαν, δράκοντα τον φοβερόν,

επτακέφαλον θηρίον να φονεύση το σκληρόν,

Ρητορίας, αντί ξίφου,ς τη οξύτητι τεμών·

καν δ’ αναγεννάται αύθις τ’απευκταίον και ωμόν,

Ιολάω πλην, τω πλούτω, χρώμενος συμβοηθώ,

όντως θ’εξαλείψη τούτο το δυσώνυμον κακό.

Όθεν ως εις την Ελλάδα με την χάριν του Θεού

και το φως το ελευθερίας έλαμψεν εξ ουρανού,

Στέφομεν αθανασίας τω στεφάνω και ημείς

τον υιόν του παπα Ρίζου μετά κλέους και τιμής.

Παντρεύτηκε την Περιστέρα Ιωάννου Μιχαήλ από την Εράτυρα και απέκτησαν 6 παιδιά, το Δημή-τριο, το Νικόλαο, τον Αθανάσιο, την Αναστασία , τη Μαλαματή και μια τρίτη κόρη, που δεν ξέρουμε το όνομά της .

Το μόνο γραπτό κείμενο του Αργυρίου, που εντοπίσαμε δημοσιευμένο (στο ΛΟΓΙΟ ΕΡΜΗ του 1820), είναι ο πανηγυρικός λόγος που εκφώνησε στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου Σιάτιστας στη γιορτή των ευεργετών, το Φεβρουάριο του 1820.

Πέθανε υπέργηρος στην Καστοριά πάμφτωχος και φροντίζοντας μέχρι την τελευταία στιγμή την Παιδεία και τα παιδιά του. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του προς το γιο του Νικόλαο τον Ιανουάριο του 1850, δημοσιεύεται στο έργο του Φίλιππου Ζυγούρη, Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, σελ. χειρ. 318.

«Φίλτατέ μοι Νικόλαε, σε ασπάζομαι πατρικώς.

Έλαβα το από 21 Νοεμβρίου γράμμα σου, ομού και τα φύλλα του Συνεκδήμου ως γράφετε και τα διένειμα άχρι του 10 αριθμού σώα εις όλους τους 18 συνδρομητάς περί δε της χρηματικής αυτών εκπληρώσεως δεν ηξεύρω τι να σας είπω. … Μοι φαίνεται όμως ότι όλοι είνε απρόθυμοι και εγώ δεν είμαι απαιτητής απαραίτητος, αλλ’ οίος να δίδω και τον χιτώνα μου και να λείπω από τοιούτους. Συ βλέπω ότι έχεις χρείαν και ότι επιθυμείς να δανείζησαι ύστερα από ενός χρόνου κόπους σου, ούτε άρα θα ευπορήσης, αμφιβάλλω. … Εγώ δεν έχω περιττά και αναγκάσθηκα να κοπιάζω εις το γήρας επ’ ουτιδανώ τω μισθώ, … Αν πολύ δυσκολεύησαι λάβε 1000 γρόσια από τον κυρ Αναστάσιον ή Δαμιανόν και τα αποκρίνομαι από τον μισθόν μου τον ουδαμινόν. Τα 20 πεντάδραχμα, όπου μοι έγραφες να δώσω εις το αρχο-ντικόν του κυρ Αναστασίου, τα έδωκα από τα 750 του μισθού της παρελθούσης τριμηνίας μου. Ταύτα εν συντόμω και μένω εις την αγάπην σου.

1850, Ιανουαρίου 6, εν Καστορία

ο πατήρ σου Αργ. Π΄΄Ρίζου

Υ.Γ. έλαβον και το από 6 Δεκεμβρίου και ενεχείρισα και το έγκλειστον κατά την επιγραφήν».

Ακολουθεί πίνακας με δημοσιευμένα κείμενα που δηλώνουν την παρουσία και δράση του σε διαφόρους τόπους και χρόνους.

01.2.2. Δημοσιευμένα κείμενα που δηλώνουν την παρουσία και δράση του Αργυρίου Παπαρρίζου σε διαφόρους τόπους και χρόνους

χρόνος

τόπος

πηγή

κείμενο

1786

Λιβάδι

αναγραφή του ίδιου του Παπαρίζου σε χειρόγραφο βιβλίο

...εν Λιβαδίω 1786 Δεκεμβ 15….

1812

Σιάτιστα

Κ. Α. Γουναρόπουλος, «Κοζανικά», Πανδώρα, 22 (1871-72), σελ. 536.

Νικόλαος Χατζή Τριανταφυλλίδης………….είτα δε μεταβάς εις Σιάτισταν ηκροάσατο ελληνικών και φιλοσοφικών επί δύο έτη παρά τω σχολάρχη Αργυρίω Ρίζω…………….

1813

Σιάτιστα

Σιγάλας Αντώνιος, Από την Πνευματικήν ζωή των ελληνικών κοινοτήτων της Μακεδονίας, Α΄ Αρχεία και βιβλιοθήκαι Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1939, σελ 25.

Τη 16η Απριλίου 813 αρχίσαμεν να παραδιδώμεθα παρά του σοφολογιωτάτου ημών διδασκάλου κυρίου Αργυρίου την παρούσαν επωφελεστάτην εισαγωγήν του Σουγδουρή, Εν Σιατίστη, Ιωάννης Μιχαηλίδης.

1818-1822

Σιάτιστα

Χειρόγραφα Φ. Ζυγούρη σελ. 309 -310.

Επιστολή του Αργυρίου, όπου αναλυτικά αναφέρεται στους μισθούς της τετραετίας 1818-1822, μισθούς που πήρε αλλά και περίμενε να εισπράξει από τους Επιτρόπους της Σχολής Σιατίστης

1820

Σιάτιστα

Παρανίκας Ματθαίος Κ., Σχεδίασμα περί της εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραμμάτων από Αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως (1453 μ.Χ.) μέχρι των αρχών της ενεστώσης (ΙΘ') εκατονταετηρίδος σελ.55.

Είτα δε απαντώμεν (εν Σιατίστη) (1820) Σχολάρχην Αργύριον τον Παπα Ρίζου, διδάσκαλον ικανώτατον .

1820

Σιάτιστα

Λογίδριον του εν τη Σχολή Σιατίστης διδασκάλου Αργυρίου, ΛΟΓΙΟΣ ΕΡΜΗΣ 1820, σελ. 368

Ο εγκωμιαστικός λόγος του Αργυρίου Παπαρίζου για την ευεργέτιδα Βασιλική Νικολάου … εις την λαμπράν εορτήν της ανακαινίσεως της σχολής…

1823-1830

Σέρρες

Έλλη Αγγέλου-Βλάχου, Η Παιδεία εις τας τουρκοκρατουμένας Σέρρας, εν Αθήναις 1935, σ. 17-22.

….Τον Ζαπέκον διεδέχθη εις την διεύθυνσιν της Σχολής (Σερρών) ο Σιατιστεύς Αργύριος Παπαρίζος (1823-1830) σ. 17 .….Εμαθήτευσεν εις Σιάτισταν πλησίον ενός ιερέως Κωνσταντίνου και εις Βλαχολίβαδον της Ελασσώνος παρά τινι Ιωνά Σπαρμιώτη. Την Άλγεβραν εδιδάχθη από τον ιατρόν Σπυρίδωνα Ασάνην .….Εδίδαξεν επί δεκαπενταετίαν εις την Σιάτισταν και επί εξαετίαν εις την Ραψάνην. Εκείθεν προσεκλήθη εις τας Σέρρας. σελ. 19.

1823-1830

Σέρρες

Αργυριάδης Νικόλαος, Νεκρολογία Εμμανουήλ Φωτιάδη, Φιλολογικός Συνέκδημος 25 Φεβρουαρίου 1849, Φυλλάδιον Στ΄, σελ. 189.

….κατά την πρώτην εν Σέρραις Σχολαρχίαν του κλεινού διδασκάλου Αργυρίου Παπά Ρίζου εκ Σιατίστης της Μακεδονίας από του 1823-1830.

1826

Σέρρες

Επιτομή φυσικής ιστορίας, μεταφρα-σθείσα μεν εκ του λατινικού εις την καθ' ημάς ομιλουμένην απλοελληνικήν γλώσσαν παρά Γεωργ. Δ. Κλήδους, τύποις δ' εξεδόθη δαπάνη Γεωργ. Δ. Ζήση, Τριέ-στη : [χ.ε.] 1826.

Συνδρομητής του βιβλίου εν Σέρραις, ο Σοφολογιώτατος διδάσκαλος της Σχολής Κύριος Αργύριος Παππά ρίζου εκ Σιατίστης.

1828

Σέρρες

Στράτης Ευάγγελος Γ., Ιστορία των Εκπαιδευτηρίων Σερρών, Μακεδονικόν Ημερολόγιον του εν Αθήναις Παμμακεδονικού Συλλόγου, του έτους 1909, σελ. 147.

Εν τω 1828 διδάσκει εν Σέρραις τα Ελληνικά γράμματα ο λόγιος Αργύριος, θέμενος και τας βάσεις της Βιβλιοθήκης της Σχολής….

1833

Σιάτιστα

Σοαυΐου Συζητήσεις περί της φυσικής συστάσεως μιας κοινωνίας και μιας γλώσσης, και της αμφοτέρων επιρροίας επί τας ανθρωπίνους γνώσεις. Και Σκέ-ψεις περί της συστάσεως μιας καθολικής γλώσσης μετά του περί ψυχής των αλόγων ζώων παραρτήματος του αυτού. Μετα-φρασθείσαι εκ του Ιταλικού εις την καθ΄ ημάς απλοελληνικήν διάλεκτον παρά Εμμανουήλ Φωτιάδου, του εκ Σερρών της Μακεδονίας, και εκδοθείσαι φιλοτίμω δαπάνη των Φιλομούσων συνδρομητών. Εν Βιέννη της Αουστρίας, [1833].

Ο Αργύριος Παπαρίζος αναφέρεται ως συνδρομητής από Σιάτιστα για 5 αντίτυπα.

1833-1835

Σέρρες

Μανουήλ Ι. Γεδεών, Αποσημειώματα Χρονογράφου, εν Αθήναις 1932, σελ. 109.

Κατά τα 1833-35, τον Αργύριον Γρηγόριος, ο τότε μητροπολίτης Σερρών, είτα (1835-1840) πατριάρχης Κ/πόλεως, εγκατέστησεν σχολάρχην πάλιν εις Σέρρας …...ότε προσεκλήθη διευθυντής της ελληνικής Εμπορικής εν Χάλκη σχολής ο Αργύριος {μετά τον θάνατον Αντωνίου Σηλυμνίου (1833) , ως φαίνεται} .

1834

Καστοριά

Παπά Ρίζος Αργυρίου Δημήτριος, Πύρραμος και Θίσβη, Βιέννη της Αυστρίας 1836 .

Αργύριος Δημητρίω χαίρε…..1834 Φεβρουαρίου 15. Καστο-ριά…………., από την επιστολή του Αργυρίου στο γιο του Δημήτριο και από χειρόγραφο κείμενο σε εσώφυλλο της Σειράς Στοιχειώ-δους...

1839-1852

Καστοριά

Ζάττας Παντελής, Σχολεία, Διδάσκαλοι, Λόγιοι της Τουρκοκρατούμενης Καστοριάς, εκδόσεις "Καστοριανή Εστία", Κα-στοριά 1996, σελ. 33.

...Όπως δε φαίνεται από τα λογιστικά βιβλία της πόλης δίδαξε και για δεύτερη φορά από το 1839 μέχρι το 1852…

1839

Καστοριά

Τσαμίσης Παντελής, Η Καστοριά και τα μνημεία της, Αθήνα 1949, σελ. 84.

Τω 1839 διδάσκει εν τω ελληνικώ σχολείω ο εκ Σιατίστης Αργ. Παπαρίζου……

1844

Καστοριά

Τσαμίσης Παντελής, Η Καστοριά και τα μνημεία της, Αθήνα 1949, σελ. 84.

…….Το 1844 αντί του παραιτηθέντος Αργ. Παπαρίζου….

1850

Καστοριά

Χειρόγραφα Φ. Ζυγούρη σελ. 318

Επιστολή στο γιο του Νικόλαο με ημερομηνία 6 Ιανουαρίου 1850 και ένδειξη "εν Καστορία"

1851

Καστοριά

Αραβαντινός Παναγιώτης, Βιογραφική Συλλογή Λογίων της Τουρκοκρατίας, Εκδόσεις Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, Ιωάννινα 1960 σελ. 156.

… Απεβίωσεν δε εις Καστορίαν το 1851 γέρων την ηλικίαν….

1853, λίγα χρόνια πριν

Καστοριά

ΠΑΝΔΩΡΑ, Σύγγραμμα Περιοδικόν, τόμος 4, τεύχος 87, έτος 1853 Περιγραφή της εν Μακεδονία Καστορίας, εκ της του Πουκεβίλλου περιηγήσεως εις την Ελλάδα ερανισθείσα, και μετά τινων προσθηκών αυξηθείσα, υπό Παύλου Ιωάννου, σελ 387.

…(Η Καστοριά) ….Και διδασκάλους φιλοτίμους να έχωσι δοκί-μους και ικανούς, οποίος ο προ ολίγων ετών αποθανών Αργύριος. Εγκρατέστατος ων της τε Ελληνικής και Λατινικής γλώσσης και των μαθηματικών.

1853

Καστοριά

Δάρδας Α., Ίδρυση και λειτουργία του Τραµπαvτζείου Γυµvασίου Σιατίστης με την εποπτεία της εκκλησίας. Συµβoλή στην εκκλησιαστική και εκπαιδευτική ιστορία της Δυτικής Μακεδοvίας, Θεσσαλονίκη 1997. Υποσημείωση 62, σελίδα 22 .

Η νεκρολογία, που δημοσιεύθηκε στην «Αμάλθεια» Σμύρνης στις 6 Μαρτίου 1853 αρ. φ. 733, αναφέρει ότι ο Αργύριος πέθανε στις 31 Ιανουαρίου 1853 στη Σιάτιστα, όπου και ετάφη με τιμές. Κατά τη σύντομη αυτή νεκρολογία, ο μεγάλος δάσκαλος δίδαξε επί 60 χρό-νια, από το 1790 ως το 1852, 5 χρόνια στα Αμπελάκια, 18 στη Σιάτιστα, 20 στην Καστοριά, 10 στις Σέρρες και5 στη Σέλιτσα (Έράτυρα).

Πληροφορίες και στο βιβλίο: Βέλκος Γρηγόρης, Αργύριος Παπαρίζος (1764-1851), Ο μεγάλος Σελιτσιώτης Διδάσκαλος του Γένους, Αθήνα 1983

siatistanews.gr

https://news.google.com/publications/CAAqBwgKMKTBmwsw6MuzAw?hl=el&gl=GR&ceid=GR%3Ael